مقالات عمومی

اهمیت کتاب در تربیت کودکان

مطالعه موضوعی است که در سنین کودک اهمیتی ویژه دارد. کتاب های کودک تنها باعث افزایش آگاهی افراد نمی شود بلکه این کتاب ها مانند دری جادویی هستند که کودک و نوجوان را با دنیای شگفت انگیز رو به رو می کند. متخصصان معتقدند مأنوس شدن کودک و با کتاب احتمال موفقیت را بالا برده و هوش کودک را تقویت می کنند. کتاب ها می توانند شخصیت کودکان را اصلاح کنند. به طور مثال کودکانی که دارای شخصیت منزوی هستند کتاب ها کمک می کنند تا کودک به سمت شخصیت اجتماعی بودن سوق پیدا کنند. کودکان با مطالعه دایره لغاتشان افزایش یافته و با دانستن کلمات متنوع به راحتی می توانند در جمع ها صحبت کنند. این ها نکاتی هستند که بیشتر نیز به آن ها اشاره کرده بودیم. اما در این مقاله قصد داریم به طور ویژه راجع به تأثیر و اهمیت کتاب در تربیت کودکان صحبت کنیم.

 

در تربیت کودکان اولین نهاد که نقش دارد خانواده است در ادامه می خواهیم بررسی کنیم چگونه والدین از کتاب ها کمک می گیرند و تربیت کودکان خود را جهت می دهند.

والدین چگونه می توانند با کتاب کودکان خود را تربیت کنند؟

والدین اولین افرادی هستند که با کودک ارتباط برقرار می کنند و به فکر کودک و رفتار او جهت می دهند و به بیان ساده تر او را تربیت می کنند. در اینجا برای اینکه والدین بتوانند از کتاب ها برای تربیت فرزندان خود کمک بگیرند چند توصیه داریم.

ابتدا اینکه کتاب ها جدا از اینکه بر روی آگاهی، هوش و شخصیت کودک تأثیر دارند یک سرگرمی بسیار مهم هستند و این دقیقاً همان جمله ای است که به تربیت کودک توسط کتاب ضربه می زند. والدین به کتاب و مطالعه به چشم یک سرگرمی نگاه می کنند نه یک ضرورت. به همین دلیل زمانی که والدین برای خرید کودک به فروشگاه می روند باید در نظر داشته باشند که خرید کتاب بیش از دیگر ابزار سرگرم کننده مانند اسباب بازی اولویت دارد و این نکته از بدو تولد باید رعایت شود. همانطور که می دانید نقش بازی و ابزار های بازی در تربیت و رشد و شکوفایی کودک را نباید نادیده گرفت و این موضوع به این معنا نیست که تنها برای کودک کتاب خریداری شود نه اسباب بازی. اما باید دقت شود هر چه سن کودک بالاتر می رود و به سنین مطالعه و دوران تحصیل ابتدایی نزدیک تر می شود این سبد خرید کودک باید از حجم کتاب بالاتری نسبت به اسباب بازی برخوردار شود.

در سنین پایین تر که کودک به بازی علاقه بیشتر دارد، والدین باید اجازه دهند تا کودک به اندازه کافی بازی کند اما او را عادت دهند که پیش از خواب حتماً به کتاب گوش دهد. در این سنین بهتر است بیشتر کتاب های داستان و کتاب هایی با محتوای تصویری بیشتر خریداری شود تا کودک خود در ابتدا کتاب را ورق بزند به کتاب جذب شود و سپس از والدین خود بخواهد تا آن را برایش بخوانند.

فرقی نمی کند کودک دو ساله است یا ۱۰ ساله، به طور کلی کتاب های رنگی و کتاب های دارای محتوای تصویری زیبا، برای همه کودکان جذاب هستند. پس اگر قرار است کودک خود کتاب را انتخاب نماید بهتر است والدین در انتخاب به او کمک کنند تا کتابی مناسب سن انتخاب کند نه کتابی با ظاهر جذاب.

 

بگذارید بیشتر به انتخاب کتاب کودک بپردازیم. تا سنین پیش دبستانی، کودکان به کتاب ‌هایی که در بالای صفحه عکس بزرگ و رنگی بیشتری دارد، علاقه نشان می‌ دهند. کودکان با رسیدن به سنین پیش دبستانی، خواندن و نوشتن را تقلید می‌ کنند، بنابراین لازم است از این موقعیت استفاده شود. کودکانی که قبل از رفتن به دبستان اسم و فامیل خود را تقلید می ‌کنند، گویی در حال نقاشی اسم خود هستند. والدین در چنین شرایطی به جای بی‌ توجهی به کودکان، باید آن‌ها را به خواندن و نوشتن تشویق کنند.

همراهی فرزندان با والدین در خرید کتاب در علاقه‌مند شدن آن‌ ها به کتابخوانی مؤثر است، البته والدین باید کودکان را در سلیقه و انتخاب کتاب آزاد بگذارند، مگر اینکه کودک کتابی انتخاب کند که با سنشان نامتناسب و یا در بر دارنده آسیب ‌های اخلاقی باشد. نکته تربیتی دیگری که در انتخاب کتاب نهفته است این موضوع است که هنگامی‌که کودک سراغ کتابی می ‌رود، در واقع یکی از علاقه ‌های خود را به والدین اعلام می ‌کند و می ‌تواند سرنخی برای شناسایی استعداد های او باشد. والدین در کتابخوان شدن کودکان تأثیرات زیادی دارند و  والدین الگوهای کودکان هستند.

همیشه برای تأثیر کتاب بر تربیت کودک نیاز نیست که کتاب خوانده شود، یکی از شیوه های تربیتی کودک به کتابخوانی، الگو بودن برای آن است. زمانی که کودک، مادر و پدر خود را مشغول مطالعه می‌بیند، اشتیاق زیادی به الگو برداری و همانند سازی در خود می ‌یابد. همچنین زمانی که والدین داستان‌ها را از روی کتاب برای کودکان می ‌خوانند و فرزندانشان با شنیدن محتوای داستان به آرامش می ‌رسند، از آن به عنوان یک سرمایه روانی و پایگاه امن در بزرگسالی هم می ‌توانند بهره‌مند شوند.

یکی از شیوه های تربیتی کودک، تعریف جایزه و پاداش برای کودک است. والدین بهتر است برای جایزه و پاداش کودک ۷ سال به بالا (کودکی که توانایی مطالعه دارد) کتاب تهیه کنند.

یکی از نکته های تربیتی که والدین با کتاب می توانند به فرزندان خود آموزش دهند نظم و نگهداری از وسایل است. نگهداری منظم و درست از کتاب یکی از مسائلی است که والدین از سنین کودکی باید به فرزندان خود بیاموزند تا کودکان هم کتابخوان و هم کتاب نگهدار خوبی شوند.

نکته دیگر که در تربیت فرزندان باید به آن اشاره کنیم این است که وظایفی که در متن بالا برای والدین به آن اشاره کردیم معمولاً توسط مادر ها انجام می شود و پدران وقت کافی برای این موضوع اختصاص نمی دهند. مادران افرادی فداکار و خستگی ناپذیر هستند اما اگر این نکات توسط پدر و مادر رعایت شوند می توانند تأثیری دو چندان و حداکثری در تربیت فرزندان داشته باشند.

اثر مطالعه در تربیت کودک بالای ۷ سال (دانش آموز)

کودکان در زمان تولد هیچ کلمه ای را بلد نیستند و از والدین خود کلمات را یاد می گیرند، هر چه کودک بزرگ‌تر می شود دایره لغاتش بیشتر می شود اما زمانی که کودک بزرگ شده و به سمت نوجوانی می رود لغاتی که والدینش با آن صحبت می کنند هم محدودتر می شود هم تکراری. مطالعه کتاب های کودک باعث بهبود واژگان کودک شده و از آن مهم تر آن‌ها را با جمله بندی، ساختار جمله و سبک های مختلف نوشتاری آشنا می کند.

کودک هنگام مطالعه با موضوعات مختلف رو به رو شده و ایده پردازی را یاد می گیرند. حتی یک کتاب تاریخی و اجتماعی که در رابطه با فرهنگ ملل مختلف است، باعث می شود تا آن‌ها ایده پردازی کرده و با کشف موضوعات مختلف آشنا شوند. برخی موضوعات کتاب های کودک به گونه ای مطرح می شوند که برای کودک جذابیتی شگرف داشته و عمق آگاهی و کسب اطلاعات را برای کودک در فرع قرار می دهد.

از مهم ترین مزیت های مطالعه کتاب برای دانش آموزان می توان به حس همزادپنداری و همدلی اشاره کرد. دانش آموزان به واسطه سن کم ­شان از تجربه کمی برخوردار هستند مطالعه کتاب برای آن‌ها مانند یک ارتباط جدید و تجربه جدید است و احساس همدلی را در آن ها  افزایش می دهد.

 

اهمیت کتاب در تربیت دانش آموزان با توجه به موضوعاتی که بالا توضیح داده شد اعتماد به نفس کودک را افزایش می دهد. محققان بررسی کرده اند کودکانی که مطالعه می کنند و دایره واژگان بالا دارند، ایده پردازی می کنند و نسبت به همکلاسی های خود همدلی دارند احساس انزوای کمتری کرده و فرد اجتماعی می شوند. تمامی مواردی که ذکر شد باعث می شود تا کودک نسبت به خود احساس بهتری داشته باشد و ارتباطی بهتر.

اهمیت دیگر کتاب در تربیت دانش آموزان در پر کردن اوقات فراغت آن است. کتاب یک سرگرمی بسیار مفید است که این سرگرمی می تواند باعث شود تا دانش آموز به بهترین نحو اوقات فراغت خود را با یادگیری سپری کند. با مطالعه کتاب های مناسب سن کودک، دانش آموز می تواند بین خواندن، نوشتن، دیدن و بحث کردن ارتباط برقرار کند و درکش افزایش پیدا کند.

به طور کلی کودکی سنینی هستند که در آن کودک از تمرکز خوبی برخوردار نیستند از طرفی دیگر برخی از کودکان به واسطه پیش فعالی‌شان به طور طبیعی از تمرکز کمتری برخوردار هستند. مطالعه کتاب های مختلف یکی از مهمترین عواملی هستند که حواس‌پرتی، آرامش و تمرکز کودکان را تحت تأثیر قرار می دهند و در جهت بهبود آن ها گام برمی دارند.

همه روانشناسان و محققان معتقدند که آینده افراد و رفتار های آن ها به میزان زیادی به کودکی و آموزش های کودکی باز می گردد. فردی که در دانشگاه موفقیت کسب می کند و یا در محیط شغلی فرد مفید تری است آموزش های خود را از زمان کودکی آغاز کرده است. محققین معتقدند که مطالعه کتاب یک تجربه یادگیری طولانی مدت است که باعث رشد می‌شود و این رشد و موفقیت در تمامی مراحل زندگی همراه فرد می ماند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.