مطالعه کتاب های دینی و عرفانی نیاز جدی، عمیق و انکار ناپذیر بشر است. کتاب های دینی و عرفانی شامل مجموعه معارفی هستند که برای زندگی بشر ضروری است، به همین دلیل در همه ی ادیان الهی و تمامی مذاهب بشری مطالعه و تفکر در دین توصیه شده است.
کتاب‌های دینی و عرفانی در قدم اول به انسان ها می آموزند که چرا باید به دنبال مطالعه دین بروند؟ چرا باید دیندار باشند؟ دین و عرفان چه تأثیری بر زندگی بشر دارد؟
گرایش به مطالعه کتاب های دینی و عرفانی ریشه در ذات انسان ها دارد، انسان ها به طور طبیعی علاقه به آموزه های دین دارند. نیاز به دین در فطرت انسان ها قرار دارد و مانند یک عنصر در ذات انسان نهادینه شده است. خیلی از دانشمندان و محققان مطالعه کتاب های دینی و عرفای را به عنوان یک غریزه اصلی دانسته اند. در کتاب های دینی و عرفانی به انسان ها راجع به مذهبشان آگاهی داده می شود و به آن‌ها یاد می دهد که هر چه نسبت به دینشان آگاهی و اطلاعات بیشتری داشته باشند ایمان و اعتقاد قلبی‌شان نیز افزایش پیدا می کند. در آموزه های دینی از ایمان به عنوان یک سرمایه یاد شده است. به طور دقیق تر اگر بخواهیم این موضوع را بررسی کنیم ادیان به پیروان خود تأکید می کنند که به مطالعه کتاب های دینی و عرفانی بپردازند و به واسطه این مطالعه آگاهی‌شان نسبت به دین افزایش می یابد. هرچه آگاهی یک فرد نسبت به دینش بیشتر باشد ایمان و اعتقاد قلبی اش نیز بیشتر می شود. این ایمان برای پیروان ادیان مانند یک موتور محرک است و زندگی افرادی که فاقد ایمان هستند محکوم به زوال است.
مزیت های مطالعه کتاب های دینی و عرفانی
مطالعه کتاب های دینی و عرفانی در آگاهی و ایمان افراد تأثیر داشته و این ایمان بر زندگی فردی و اجتماعی انسان‌ها تأثیر گذار است. هیچ علمی مانند روانشناسی رازهای شگفت مطالعه کتاب های دینی و عرفانی بر زندگی بشر را بررسی نکرده است. از نظر روانشناسی تأثیرگذاری مطالعه کتاب های دینی و عرفانی از جهات مختلفی بررسی می شود که این اثرات به شرح زیر هستند:
-
تأثیر مطالعه کتاب های دینی و عرفانی بر حوزه معرفت و دانایی
-
حوزه اجتماعی و مناسبات انسانی
-
حوزه روانشناسی
حال در این مقاله قصد داریم از تأثیر روانشناسی مطالعه کتاب های دینی و عرفانی بر زندگی افراد صحبت کنیم
-
اولین مزیت مطالعه کتاب های دینی و عرفانی معنا بخشیدن به حیات است. از ابتدای حیات انسان ها سؤالات بنیادی در ذهن خود داشته اند و همواره به دنبال پاسخ برای آن بوده اند. فلاسفه نیز از گذشته تا کنون به دنبال حل این سؤال های بنیادی هستند. برخی از این سؤال های بنیادی مربوط به حیات و زندگی انسان می شود، که زندگی چیست؟ حیات و مرگ چه معنایی دارد؟ ارزش زیستن در دنیا چیست؟
این سؤالات آن قدر مهم و حیاتی هستند که تمامی فلاسفه و روانشناسان در ادوار تاریخ به دنبال پاسخی برای آن ها هستند. پاسخ هر یک از این سؤالات بنیادی زندگی ساز بوده و ناکامی های افراد در زندگی را التیام می بخشد. مطالعه کتاب های دینی و عرفانی با تعریف جاودانگی، حکمت هدفمندی هستی، تعریف خیر و شر، جهت گیری تعالی انسانی و تعریف حیات انسان به زندگی خواننده معنا می بخشند. کتاب های دینی و عرفانی از حکمت، تدبیر، و رحیم بودن پروردگار سخن گفته و حسی دلپسند در خواننده ایجاد می کنند.
به طور کلی کتاب های دینی و عرفانی به وسیله ایجاد نگرش نسبت به حیات، به زندگی انسان ها معنا می بخشند.
-
مزیت بعدی مطالعه کتاب های دینی و عرفانی در زندگی انسان این است که، انسان ها نسبت به وقایع دنیا و آینده خوش بین می شوند. داشتن روحیه امیدواری در زندگی بشر تأثیر به سزایی دارد. کتاب های دینی و عرفانی با ایجاد امید در مخاطب هم زندگی را برای شخص مطبوع و دلنشین می کنند و هم زمینه ای جهت رشد و ترقی زندگی فردی و اجتماعی را برای آن فرد ایجاد می کند. برای روشن شدن بهتر با مثالی بحث را ادامه می دهیم. تصور کنید که شخصی در یک جامعه زندگی می کند که در آن قوانین و تشکیلات و نظامات صحیح و عادلانه است و حسن نیت در تمامی کارگزاری های آن دیده می شود، این فرد با اعتماد و ایمانی که به جامعه دارد به راحتی در آن جامعه سرمایه گزاری کرد و با امیدی که دارد ترقی و پیشرفت می کند. این فرد از بیماری های روحی و روانی به دور بوده و زندگی لذت بخشی را تجربه می کند. اگر چیزی موجب عقب‌ماندگی و دلخوری او شود آن را جز از ناحیه کم‌کاری و بی‌تجربگی و مسئولیت گریزی خود و امثال خود نمی‌داند و حکمت و دلیلی از جانب رهبر جامعه می داند. این فرد رنج ها، درد ها و خستگی ها را به راحتی تحمل می کند زیرا مطمئن است آن ها پایدار نبوده و موجب رشد و ترقی آن می شوند.
تمامی نکاتی که در بالا بیان شد موتور محرکش امیدواری است که عکس این موضوع برای فرد بی ایمان و نا آگاه از امور دینی صادق است. فردی که در جامعه ای فاسد و دزد سرمایه گذاری می کند و هر روز عقب مانده تر و دلسردتر می شود.
روانشناسان معتقدند مهم‌ترین مزیت مطالعه کتاب های دینی و عرفانی ایجاد نگرش خوش بینی، مطبوع‌سازی زندگی، امیدواری، مسئولیت پذیری و جنبش و حرکت اصلاحی در فرد است.
در کتاب های دینی و عرفانی به خواننده آموزش می دهند چگونه از این امید در جهت رشد و ترقی خود استفاده کند. مطالعه کتاب های دینی و عرفای و امید دادن به مخاطب دستاورد های زیادی را برای خواننده و جامعه که در آن زندگی می کند را به همراه دارد . از مهم‌ترین اثرات مطالعه کتاب های دینی و عرفانی بر سلامت فرد و جامعه می توان به موارد زیر اشاره کرد.
بهداشت، سلامت و آرامش روان – بهبود افسردگی و جلوگیری از آن – کاهش بزهکارى در جامعه دیندار – کاهش خودکشى و افزایش امید در زندگی – رضایت از ازدواج و کاهش طلاق- پاسخ به احساس تنهایى – تقویت قدرت کنترل غرایز – و …
-
از مهم‌ترین مزیت های مطالعه کتاب های دینی عرفانی در زندگی فردی و اجتماعی می توان به سازگار سازی جهان درون و برون و کاهش رنج ها اشاره کرد. این جمله در ظاهر کمی پیچیده به نظر می رسد اما همه انسان ها با این حس رو به رو شده اند که آنچه که در ذهنشان از اتفاقات و وقایع رقم زده اند با آنچه که در دنیای واقعیت رخ داده است تفاوت چشمگیر داشته است. گاهی این تفاوت ها به گونه ای است که آن اتفاقات برای انسان سخت و ملال آور می شود. آموزه های کتاب های دینی و عرفانی به انسان می گویند که در این شرایط امیدوار باشند، دست از تلاش بر ندارد و برای تمایلات و خواسته های خود تلاش کند. این آموزه ها زمانی تأثیرگذار است که آن رویدادها قابل تغییر باشند، اما برخی از اتفاقات و رویداد های زندگی بشر قابل تغییر نیستند و زندگی را برای فرد ملال آور می کنند مانند از دست دادن یک عزیز. در این زمان است که انسان به دیگر آموزه های کتاب های دینی و عرفانی نیازمند می شود. کتاب های دینی و عرفانی به انسان ها یاد می دهند که چگونه خود را با تأثیرات اتفاقات درون و بیرون، سازگار کند. آموزه های دینی آشتی دهنده دنیای درون و بیرون انسان هستند. این کتاب ها به انسان یادآوری می کنند که چه اتفاقات تلخ تری برای افراد محبوب دین رخ داده است و به تحمل رنج نقشی عبادی می دهند. در این زمان است که تحمل رنج و درد برای انسان ها زیبا و دلپذیر می شود و این احساس جز در سایه آگاهی از دین و ایمان حاصل نمی شود و این آگاهی تنها با مطالعه بدست می آید.
